Sardes Antik Kentinde Paranın İzleri: Lidya Darphanesi Nerede?

Kazı Başkanlığı’nı yürüten Wisconsin Üniversitesi’nden Prof. Dr. Nicholas Cahill, “Darphaneye rastlamadık, muhtemelen yıkıldı veya iz bırakmadı. Ama iz sürmeye devam ediyoruz” diyerek paranın doğduğu coğrafyada yapılan arkeolojik çalışmaların sürdüğünü aktardı.

ALTIN ARITMA ATÖLYESİ BULUNDU

Darphane henüz bulunamasa da Lidyalıların doğal altın ve elektrumu saf altın ve gümüşe dönüştürdüğü altın arıtma atölyesi gün yüzüne çıkarıldı. Bu keşif, antik üretim tekniklerine ışık tutuyor.

KALIP VE DAMGALAR NEDEN AZ?

Cahill’e göre Lidyalılar, sikkeleri darp ederken kullanılan kalıpları kasıtlı olarak imha ediyordu. Böylece sahteciliği önlüyorlardı. Bu nedenle, bugün çok az sayıda darphane kalıbına ulaşılabiliyor.

LİDYALILARIN SOFRASI: GÜVEÇTE ET VE NOHUT

Kazılar sadece para değil, günlük yaşama dair de ipuçları sunuyor. Lidyalıların güveçte et, nohut gibi yiyecekleri tükettikleri, hayvan kurban ettikleri ve tarımsal faaliyetlerle uğraştıkları da ortaya çıktı.

YÜZYILLARIN KATMAN KATMAN ŞEHRİ

Sardes, M.Ö. 9. yüzyıldan M.S. 4. yüzyıla kadar birçok medeniyete ev sahipliği yaptı. Her yangın, deprem ve yıkımın ardından şehrin üzerine yenisi kuruldu. Bu nedenle Lidya katmanlarına ulaşmak için 10 metre derinliğe kadar kazı yapılması gerekiyor.

KROİSOS VE İLK GERÇEK ALTIN PARA

Lidya Krallığı’nın en bilinen ismi Kral Kroisos, tarihteki ilk standart altın ve gümüş parayı bastıran hükümdar olarak anılıyor. “Kroeseid” adı verilen bu sikkeler, ticaretin kurumsallaşmasında devrim niteliği taşıdı. Babası Alyattes ise elektrum sikke üretimiyle bu sistemi başlatan kişi olarak biliniyor.

KAYNAK: HÜRRİYET/ UMUT ERDEM