Merkez Bankası’ndan Ramazan ayı analizi: Gıda enflasyonuna işlenmemiş ürün etkisi

Analiz, kıdemli ekonomist Aslıhan Atabek Demirhan, uzman yardımcısı Muhammed Bahça ve yardımcı ekonomist Simin Bayraktar tarafından hazırlandı.

RAMAZAN AYINDA GIDA FİYATLARINDA YUKARI YÖNLÜ ETKİ

Analize göre, 2025 yılında Ramazan ayı Şubat ve Mart aylarına denk gelirken bu dönemde işlenmemiş gıda fiyatlarında sırasıyla 1,16 ve 3,53 puanlık artış, gıda ve alkolsüz içecek enflasyonuna ise 0,75 ve 1,09 puanlık yukarı yönlü etki oluşturdu.

Bu durum, Ramazan ayının özellikle işlenmemiş gıda ürünleri üzerinde belirgin bir enflasyonist baskı yarattığını ortaya koyuyor.

2003-2024 VERİLERİYLE KAPSAMLI KARŞILAŞTIRMA

TCMB analistleri, 2003-2024 yıllarına ait aylık enflasyon verileri üzerinden yaptıkları değerlendirmelerde, Ramazan ayının farklı gıda kalemlerine etkisinin değişiklik gösterdiğini belirtiyor.

Özellikle:

İşlenmemiş gıdada belirgin bir artış,

İşlenmiş gıdada ise anlamlı bir değişim gözlenmediği vurgulanıyor.

Ayrıca Ramazan ayının etkisinin sadece içinde bulunduğu aya değil, öncesi ve sonrası dönemlere de yayıldığı tespit edilmiş durumda.

FİYAT ARTIŞLARINDA MİKRO VERİLERLE KANIT

Araştırmada, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Tarım Ürünleri Fiyat İzleme Sistemi (TÜFİS) verileri kullanılarak mikro düzeyde analiz yapıldı. Zincir ve yerel marketlerden alınan günlük fiyat verileriyle:

Kırmızı ve beyaz et fiyatlarının Ramazan öncesi artmaya başladığı ve Ramazan boyunca ivmelendiği,

Bakliyat fiyatlarının ise Ramazan ayında yükseldiği, diğer dönemlerde durağan seyrettiği,

Yumurta fiyatlarının Ramazan ayında artıp sonrasında düştüğü gözlemlendi.

Tüm bu ürünlerde gözlemlenen Ramazan ayına özgü fiyat artışlarının kalıcı hale gelme eğiliminde olduğu da analizde belirtiliyor.

2025’TE MANŞET ENFLASYONA ETKİSİ 0,5 PUAN

TCMB’nin modelleme çalışmasına göre, 2025 yılında Ramazan ayının manşet enflasyon üzerindeki doğrudan gıda kaynaklı etkisi yaklaşık 0,5 puan olarak hesaplandı.